Có lẽ sẽ không cần nhiều mỹ từ để mô tả về tài năng thiên bẩm của huyền thoại bóng đá Hà Lan cũng như Thế giới, Marco van Basten. Chia tay với sự nghiệp quần đùi áo số khi chưa tới 30 tuổi vì những chấn thương dai dẳng. Nhưng ông đã có đủ mọi danh hiệu cao quý mà siêu cầu thủ của bóng đá hiện đại đều phải ao ước. Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu về huyền thoại này nhé.
Tiểu sử Marco van Basten
Marco van Basten sinh ngày 31 tháng 10 năm 1964 tại Oog in Al, Utrecht. Ông bắt đầu chơi bóng khi lên 6 tuổi và câu lạc bộ đầu tiên của ông là đội bóng địa phương, EDO. Sau 10 năm chơi ở đó ông đã chuyển đến câu lạc bộ khác là Elinkwijk. Marco van Basten chơi tại đây một thời gian ngắn trước khi chuyển tới Ajax.
Hiện, ông đang là một huấn luyện viên và cựu cầu thủ bóng đá người Hà Lan. Trước đây, ông từng là cầu thủ từng chơi cho Ajax Amsterdam và AC Milan ở trong thập niên 1980 và đầu thập niên 1990. Ông đã được xem là một trong những tiền đạo xuất sắc nhất mọi thời đại với thành tích 276 bàn trong sự nghiệp bị kết thúc khá ngắn ngủi do chấn thương mắt cá.
Được biết đến với sức mạnh cùng trái bóng, kĩ năng chiến thuật nhạy bén cùng cú sút và volley xuất sắc. Marco van Basten đã từng 3 lần giành danh hiệu Quả Bóng Vàng (1988, 1989 và 1992) và một lần là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới FIFA năm 1992.
Ông được bầu chọn là cầu thủ xuất sắc thứ 9 của thế kỷ 20 bởi IFFHS. Marco van Basten cũng được bầu vị trí thứ 8 trong cuộc bình bầu được tổ chức bởi tạp chí France Football. Vì các cựu danh thủ từng giành quả bóng vàng châu Âu bình chọn cầu thủ của thế kỷ. Ông còn là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá.
Marco van Basten và hành trình nổi bật của huyền thoại
Marco van Basten – Huyền thoại “Cơn lốc màu da cam” và AC MiLan
Marco van Basten – Tài năng có một không hai ấy nở rộ khi mới 17 tuổi và là chân sút được sủng ái ở Ajax. Cũng như mọi cầu thủ Hà Lan, ông khởi nghiệp tại lò Ajax và giành được 3 chức vô địch quốc gia, 3 cúp quốc gia Hà Lan và 1 cúp C2 châu Âu.
Trận đấu đầu tiên của ông trong màu áo đỏ-trắng là lúc ông được vào sân thay cho thần tượng Cruyff của mình. Từ đó, mở ra kỷ nguyên mới mang tên Marco van Basten, buộc cả thế giới phải nhắc đến ông lúc bấy giờ.
Marco van Basten luôn thi đấu như một vũ công bale và rất mạnh trong không chiến. Ông sút bóng hai chân đều hiệu quả, khả năng thăng bằng tuyệt hảo và kỹ thuật khéo dù có một thể hình cao lớn. Anh là cơn ác mộng của tất cả hàng hậu vệ.
Marco van Basten đã được đánh giá là cầu thủ xuất sắc nhất thế hệ mình. Không phải bởi ông ghi được nhiều bàn thắng cũng không phải bởi có nhiều bàn thắng đặc biệt nổi bật mà ông là mẫu cầu thủ có khả năng hiếm trong việc chớp thời cơ.
Dường như áp lực thi đấu không tác động gì đến cầu thủ này. Nó chỉ càng làm cho ông bộc lộ hết tài năng của mình. Marco van Basten là cầu thủ ghi được một trong những bàn thắng đẹp nhất mọi thời đại trong trận đấu cho đội tuyển Hà Lan.
Đó là bàn thắng đáng nhớ và vô cùng quan trọng nhất trong cuộc đời Van Basten. Và một cú vuốt bóng vào góc xa khung thành thủ môn Dasayev (Liên Xô) trong trận chung kết Euro 1988 đã mang về cho Hà Lan danh hiệu vô địch Châu Âu sau bao năm mong mỏi.
Marco van Basten cùng với Gullit và Rijkaard được xem là thế hệ vàng bóng đá Hà Lan. “Những cơn lốc màu da cam” nghiễm nhiên trở thành đội bóng số 1 châu Âu cuối những năm 1980. Nhưng Van Basten thành công nhất là khi đến AC Milan, mở ra thời hoàng kim nhất trong lịch sử câu lạc bộ thành Milan.
Ông cùng Milan vô địch Serie A vào năm 1988 sau 9 năm chờ đợi và tiếp tục nâng cao chiếc cúp vô địch vào các năm 1992, 1993 và năm 1994.
Không chỉ vậy, Milan còn có 3 chiếc cúp C1 năm 1989, 1990 và 1994 và trở thành huyền thoại của Milan. Với khả năng ghi bàn siêu việt, Marco van Basten đã 3 lần nhận danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất châu Âu” vào năm 1988, 1989 và 1992 – ngang bằng kỷ lục của Johan Cruyff và Platini.
Bóng đá mang lại cho Marco van Basten rất nhiều vinh quang nhưng cũng để lại trong ông nhiều nỗi đau. Những chấn thương liên tiếp đã buộc ông phải giã từ bóng đá khi mới 31 tuổi, độ tuổi vẫn còn khả năng thăng tiến.
Sau 3 năm vật vã với những cơn đau, ông buộc phải giã từ quả bóng tròn. Tuy giã từ sự nghiệp trong bi kịch và còn khá trẻ, nhưng những gì Marco van Basten đã đóng góp cho bóng đá thế giới thì vô kể. Vì tên tuổi ông chắc chắn còn mãi với những người hâm mộ bóng đá khắp thế giới. Từ đó, người ta mệnh danh ông là huyền thoại của cơn lốc màu da cam.
Marco van Basten – Một huấn luyện viên đầy nhiệt huyết
So với những đồng đội cùng trang lứa như Gullit hay Rijkaard, Marco van Basten bắt đầu sự nghiệp huấn luyện viên khá muộn. Trong khi Rijkaard trở thành huấn luyện viên có tên tuổi thì Van Basten mới chỉ dẫn dắt cho đội trẻ Ajax.
Năm 2004, ông mới chính thức tiếp nhận thử thách lớn đầu tiên ở trong nghiệp cầm quân – trở thành huấn luyện viên đội tuyển Quốc gia Hà Lan.
Trong thời gian dẫn dắt đội tuyển Hà Lan, ông tạo cho đội bóng này một lối đá tấn công đẹp mắt nhưng không kém phần hiệu quả. Ở Euro 2008, Hà Lan dưới sự dẫn dắt của Marco van Basten đã tạo nên cuộc chấn động ở châu Âu.
Khi 2 trận đấu vòng bảng đã liên tiếp vùi dập 2 ông lớn bóng đá thế giới là Italia và Pháp với các tỉ số là 3 – 0 và 4 – 1. Và chỉ chịu thất bại trước đội tuyển Nga của Guus Hiddink đầy lão luyện cùng tài năng.
Những thành công bước đầu này đã giúp Marco van Basten tạo được dấu ấn riêng trên sự nghiệp huấn luyện viên của mình. Với Van Basten, triết lý bóng đá suốt đời là: “Bóng đá đẹp và cống hiến cho cuộc sống, bóng đá đẹp và thành công cho con người”.
Dù huấn luyện đội bóng nào, Marco van Basten sẽ chọn thứ bóng đá tấn công và cống hiến. Đó là sự tấn công tổng lực từ nhiều góc độ trên sân và tấn công hết sức kỹ thuật, rất tốc độ, lối chơi mới tươi trẻ đầy sức sống và cá tính. Đó là lối chơi quen thuộc từ lâu nay của người Hà Lan để có thêm tư duy hiệu quả của bóng đá hiện đại ngày nay.
Ông luôn hiểu, muốn có thành công cần phải tạo được sự cân bằng giữa lối chơi chủ đạo tấn công và phòng ngự. Nếu chọn tấn công-phòng thủ, cũng phải biết phòng ngự khi mất bóng. Và khi chọn phòng thủ – tấn công, chắc chắn cũng phải biết tấn công sắc bén khi cần.
Marco van Basten chấp nhận là người thứ 2
Marco van Basten còn là người đàn anh, huấn luyện viên luôn đưa ra lời khuyên hữu ích cho các thế hệ sau. Còn nhớ, khi đang dẫn dắt đội trẻ Ajax, ông đã tận tình hướng dẫn, quan tâm Ibrahimovic khi muốn đến Roma khi còn khá trẻ.
Nhưng ông đã nói: “Ở đây nhóc có 5, 6 cơ hội ghi 1 bàn. Ở Italia chỉ có được 1, 2 cơ hội 1 trận thôi. Ở đây rèn cho ngon đã hãy tính chuyện qua đó”.
Chính Ibra thừa nhận lời khuyên ấy thật đúng đắn và cố trui rèn khả năng dứt điểm của mình, đặc biệt khi ở trong vòng cấm.
Tuy nhiên, cũng như sự nghiệp thi đấu kết thúc khá trẻ. Khi bắt đầu sự nghiệp huấn luyện hành công, ai cũng nghĩ con đường huấn luyện của Marco van Basten sẽ khá suôn sẻ. Thế nhưng, nghiệp huấn luyện của ông cũng chông chênh.
Nghiệp làm HLV trưởng, người đứng đầu lèo lái con tàu phải dừng lại và lùi về sau chấp nhận làm người thứ 2.
Huyền thoại Marco van Basten từ chức huấn luyện viên trưởng AZ Alkmaar chuyển sang đảm nhiệm công tác huấn luyện sau khi ông thẳng thắn thừa nhận khá stress khi làm huấn luyện viên trưởng. Marco van Basten đã ký hợp đồng với Liên đoàn bóng đá Hà Lan đến hết World Cup 2018.
Theo đó, ông tham gia ban huấn luyện đội tuyển Hà Lan với vai trò trợ lý cho tân huấn luyện viên Danny Blind. Van Basten đã chấp nhận là người số 2 và ông cảm thấy yêu thích công việc là trợ lý hơn là thuyền trưởng.
Marco van Basten – Kết thúc buồn của huyền thoại
Đến tận bây giờ ông vẫn tự nhận mang trong mình nửa dòng máu Italia. 2 chức vô địch Châu Âu liên tiếp cùng Milan (mùa 1988/89 và 1989/90) là điều ¼ thế kỷ sau vẫn chưa một đội nào tái lập được. Danh hiệu QBV thứ 3 năm 1992 đưa ông sánh ngang Johan Cruyff và Michel Platini.
Một năm sau đó, tuổi 28 – độ tuổi đẹp nhất trong đời cầu thủ thì với Marco van Basten đó lại là chơi trận chung kết C1 cuối cùng trong đời. Những pha tắc bóng của hậu vệ Serie A khiến mắt cá chân của ông bị tổn thương nghiêm trọng. Nhưng ông không cho rằng đó là nguyên nhân chính.
Marco van Basten nói rằng vì ông không có thù hằn gì với họ cả. Vấn đề ông đến từ những tên lang băm kìa. Từ lúc bọn chúng chạm vào người ông, từ thời điểm đó không bao giờ có thể trở lại được nữa.
Dù vậy, người hâm mộ vẫn mãi lưu giữ ký ức về một trong những tiền đạo hay nhất kỷ nguyên hiện đại. Khi được hỏi về bàn thắng lịch sử tại Euro 1988, cú volley giúp Hà Lan vô địch giải đấu lớn duy nhất cho đến giờ. Marco van Basten trả lời thản nhiên chuyện đó xảy ra cũng lâu lắm rồi. Tất nhiên bạn cũng cần phải có cả sự may mắn và có những khoảnh khắc chỉ xảy ra 1 lần trong đời.
Marco van Basten đã cống hiến phẩm chất tuyệt vời nhất của mình cho bóng đá thể hiện qua tư duy đỉnh cao: am hiểu về chiến thuật, di chuyển thông minh, biết tận dụng thời cơ và dứt điểm ở mọi khoảng cách, mọi tư thế dù và mọi góc độ dù cho khó nhất.
Chứng kiến Marco van Basten chơi bóng, người hâm mộ cảm nhận rõ sự mềm mại và thanh thoát trong từng bước chạy của ông. Có ai yêu “Cơn lốc da cam” mà lại không yêu bóng đá tổng lực, và làm gì có ai đã trót yêu bóng đá tổng lực mà lại không phải lòng Marco van Basten?
Xem thêm
Huấn luyện viên Pep Guardiola – Chiến lược gia tài ba trong giới bóng đá
Luiz Felipe Scolari – Người đưa bóng đá Brazil lên một tầm cao mới
Carlo Ancelotti: Những Điều Bạn Chưa Biết Về Cựu Cầu Thủ Đình Đám Một Thời
